زابل در صدر فهرست آلوده‌ترین شهرها
در ۲۴ ساعت گذشته، آلودگی هوا در زابل با ثبت شاخص ۵۰۰ به وضعیت «خطرناک» رسید و زابل را آلوده‌ترین نقطه ایران کرد. داده‌های سامانه پایش کیفی هوا نشان می‌دهد کانون‌های داخلی گرد و غبار در سیستان و بلوچستان، اصلی‌ترین عامل افزایش غلظت ذرات معلق ۱۰ میکرون بوده است. این گرد و غبار نه‌تنها سلامت ساکنان زابل را تهدید می‌کند، بلکه به شهرهای همجوار نیز منتقل شده و کیفیت هوا را در خوزستان و ایلام به محدوده «بسیار ناسالم» کشانده است.
چهره آلودگی در نقاط بحرانی
- زابل (سیستان و بلوچستان): شاخص ۵۰۰ – وضعیت «خطرناک»
- سوسنگرد (خوزستان): شاخص ۲۱۵ – وضعیت «بسیار ناسالم»
- ایلام: شاخص ۲۰۵ – وضعیت «بسیار ناسالم»
- خرم‌آباد و کاشان: وضعیت «ناسالم»
پیامدهای سلامت و اکولوژیک
ادامه روند آلودگی هوا در زابل می‌تواند به افزایش بیماری‌‌های تنفسی، تشدید آسم و بروز مشکلات قلبی در گروه‌های حساس منجر شود. ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون وارد عمق ریه می‌شوند و حتی در افراد سالم احتمال التهاب مزمن را بالا می‌برند. از سوی دیگر، کاهش دید افقی، اختلال در فعالیت‌های آموزشی و اقتصادی حوزه کشاورزی نیز پیامدهای محیط‌زیستی مهمی است.
توصیه‌های عملی برای محافظت از سلامت
- استفاده از ماسک‌های N95 یا مشابه در فضاهای باز
- کاهش تردد خیابانی و اجتناب از فعالیت‌های ورزشی در هوای آزاد
برای مقابله با آلودگی هوا در زابل و مناطق اطراف، تقویت برنامه‌های مهار گرد و غبار، آبیاری مستمر زمین‌های کشاورزی، غرس بادشکن‌های گیاهی و افزایش پوشش گیاهی ضروری است. نظارت مستمر بر کیفیت هوا و اطلاع‌رسانی لحظه‌ای، همراه با همکاری مردم و مسئولان، کلید عبور از این بحران محیط‌زیستی است.
