قاچاق سوخت در ایران به یکی از چالشهای بزرگ اقتصادی و امنیتی تبدیل شده است. بر اساس آمارهای جدید، فرآوردههای نفتی بالاترین حجم قاچاق خروجی از کشور را به خود اختصاص داده و روزانه هزار میلیارد تومان سوخت به صورت غیرقانونی از مرزها خارج میشود. این حجم وسیع از قاچاق، سوالاتی جدی درباره نقش نهادها و سازمانهای مسئول در این فرآیند برانگیخته است، به طوری که مقامات پلیس امنیت اقتصادی به صراحت از ردپای احتمالی وزارتخانهها و مراکز عرضه در این شبکه سازمانیافته سخن میگویند.
ابعاد گسترده قاچاق سوخت و خسارت به اقتصاد ملی
برآوردهای رسمی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نشان میدهد که حجم کل قاچاق در کشور به رقمی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار در سال رسیده است. در این میان، بخش عمده قاچاق خروجی مربوط به فرآوردههای نفتی و قاچاق سوخت است که معادل ۵.۲ میلیارد دلار ارزش دارد. سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا، با اشاره به این ارقام، تاکید کرده است که روزانه ۲۱ میلیون لیتر سوخت به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد تومان به صورت قاچاق از کشور خارج میشود. این پدیده ویرانگر نه تنها منابع ملی را به هدر میدهد، بلکه با افزایش ۲۸ درصدی قاچاق خروجی و ۸ درصدی قاچاق ورودی در ماههای اخیر، زنگ خطر را برای مسئولان به صدا درآورده است. این رقم نجومی نه تنها به اقتصاد کشور ضربه میزند، بلکه با ایجاد بازار سیاه و ناترازی انرژی، ثبات اقتصادی و اجتماعی را نیز تهدید میکند.
تشدید مبارزه با قاچاق سوخت: آمار و اقدامات پلیس امنیت اقتصادی
پلیس امنیت اقتصادی فراجا با تمرکز بر مقابله با قاچاق سوخت، اقدامات گستردهای را در دستور کار قرار داده است. در هفت ماهه نخست سال جاری، بیش از ۲۱ هزار پرونده در زمینه قاچاق سوخت تشکیل شده و ۲۰ هزار نفر از قاچاقچیان سوخت دستگیر شدهاند که ۳۵ درصد از کل دستگیرشدگان در حوزه قاچاق کالا را شامل میشوند. علاوه بر این، ۱۶ هزار دستگاه خودرو که در حمل و نقل سوخت قاچاق نقش داشتند، توقیف و برخوردهای قانونی لازم با آنها صورت گرفته است. ارزش کشفیات پلیس در حوزه قاچاق سوخت در این مدت بالغ بر ۳۳ همت بوده که ۴۱ درصد از کل کشفیات قاچاق پلیس را شامل میشود و نشان از عزم جدی در این زمینه دارد.
استانهای پیشرو در این معضل شامل:
هرمزگان
تهران بزرگ
آذربایجان غربی
بوشهر
زنجان
این استانها به دلیل موقعیت جغرافیایی، مرزهای آبی و خاکی وسیع، و یا وجود زیرساختهای توزیع، بیشترین حجم قاچاق سوخت را به خود اختصاص دادهاند.
ریشههای قاچاق سوخت: از توزیع تا مقصد
یکی از نکات کلیدی و هشداردهنده در اظهارات رئیس پلیس امنیت اقتصادی، اشاره به نقش نهادها و مراکز رسمی در شکلگیری قاچاق سوخت است. وی صراحتاً بیان کرده است که بخش قابل توجهی از قاچاق سوخت از مبدا پخش و مراکز عرضه آغاز میشود؛ جایی که سوخت در اختیار وزارتخانهها، سازمانها و مراکز مختلف قرار میگیرد. این اظهارات گمانهزنیها درباره وجود فساد یا ضعف نظارت در زنجیره توزیع سوخت را تقویت میکند. تفاوت فاحش قیمت سوخت در داخل کشور با کشورهای همسایه، انگیزه اصلی برای فعالیت قاچاقچیان کلان و سازمانیافته را فراهم میآورد. این شبکه پیچیده نه تنها از خلاءهای قانونی و نظارتی بهره میبرد، بلکه به نظر میرسد در برخی موارد، با سوءاستفاده از سیستمهای توزیع قانونی، به شکلگیری این معضل دامن میزند.
استراتژی ملی برای مهار قاچاق سوخت: نیازمند همکاری جامع
مقابله با قاچاق سوخت نیازمند یک رویکرد جامع و همکاری همهجانبه میان دستگاههای مختلف است. پلیس امنیت اقتصادی بر ادامه روند مبارزه با قاطعیت تاکید دارد و خواستار افزایش همکاریها در این مسیر است. این همکاری شامل:
فراجا و ردههای مقابلهکننده با قاچاق: شامل فرماندهی مرزبانی که در صدر مقابله با قاچاق قرار دارد.
دستگاه قضایی و سازمان تعزیرات حکومتی: که در پیگیری پروندههای مهم و سازمانیافته نقش ویژهای دارند.
نهادهای مسئول توزیع و نظارت: شامل وزارتخانهها و سازمانهایی که مسئولیت عرضه و توزیع سوخت را بر عهده دارند و باید با افزایش نظارت و شفافیت، جلوی سوءاستفادهها را بگیرند.
این همافزایی و هماهنگی به ویژه در شرایط جنگ اقتصادی که دشمن به دنبال تضعیف بنیههای مالی کشور است، اهمیت دوچندان پیدا میکند. با اقدامات جهادی و مقابله مؤثر با این پدیده، میتوان گامهای بلندی در جهت حفظ سرمایههای ملی و تقویت اقتصاد کشور برداشت.
مطالب مرتبط
- دربی جنجالی فنرباغچه پسر سرمربی سابق پرسپولیس را با کیفرخواست سنگین روبرو ساخت
- افزایش نگرانیها پس از ربودن دختر آبادانی در خیابان: پلیس و خانواده در جستجوی ستاره ۲۰ ساله
- قاتل جوان ایرانی در ترکیه، پس از بازگشت به کشور دوباره بازداشت و به قصاص محکوم شد
- قاتل جوان ایرانی در ترکیه، پس از بازگشت به کشور دوباره بازداشت و به قصاص محکوم شد
سلام، من هدیه مومنی هستم؛ ۲۹ ساله و عضو تیم تحریریه در مجله اینترنتی جیجا. با علاقه به خبرهای روز و رسانههای دیجیتال فعالیت میکنم و تلاش دارم محتوایی تازه، دقیق و قابل اعتماد برای مخاطبان ارائه کنم.